آیا چشم زدن واقعیت دارد؟

سوال :

در سوره‌ی قلم آیه‌ی 51 می‌خوانیم : « و ان یکاد الذین کفرو لیزلقونک بابصارهم لما سمعوا الذکر....؛ یعنی :نزدیک است کافران هنگامی که آیات قرآن را می‌شنوند تو را با چشم خود هلاک کنند ».

با توجه به این آیه‌ی شریفه، این سئوال مطرح می‌شود که آیا مسئله‌ی چشم زدن واقعیت دارد؟

                        

پاسخ :

      بسیاری از مردم معتقدند، در بعضی از چشم‌ها اثر مخصوصی است که وقتی از روی اعجاب به چیزی بنگرند، ممکن است آن را از بین ببرد، یا در هم بشکند، و اگر انسان است بیمار یا دیوانه کند.

     این مسئله از نظر عقلی امر محالی نیست، چه این‌که بسیاری از دانشمندان امروز معتقدند؛در بعضی از چشم‌ها نیروی مغناطیسی خاصی نهفته شده که کارایی زیادی دارد، حتی با تمرین و ممارست می‌توان آن را پرورش داد، خواب مغناطیسی از طریق همین نیروی مغناطیسی چشم‌ها است.

     در دنیایی که « اشعه‌ی لیزر » که شعاعی است نامریی می‌تواند کاری کند که از هیچ سلاح مخربی ساخته نیست، پذیرش وجود نیرویی در بعضی از چشم‌ها که از طریق امواج مخصوص در طرف مقابل اثر بگذارد چیز عجیبی نخواهد بود.

     بسیاری نقل می‌کنند که با چشم خود افرادی را دیده‌اند که دارای این نیروی مرموز چشم بوده‌اند، وافراد یا حیوانات یا اشیائی را، از طریق چشم زدن از کار انداخته‌اند.

     لذا نه تنها، نباید اصراری در انکار این امور داشت بلکه باید امکان وجود آن را، از نظر عقل و علم پذیرفت.

در روایات اسلامی نیز تعبیرات مختلفی دیده می‌شود که وجود چنین امری را اجمالاً تأیید می‌کند:

     در حدیثی می‌خوانیم که:" « اسما بنت عمیس » خدمت پیامبر (ص) عرض کرد: گاه به فرزندان جعفر چشم می‌زنند، آیا «رقیه‌»ای برای آن‌ها بگیرم (منظور از «رقیه» دعاهایی است که می‌نویسند و افراد برای جلوگیری از چشم زخم با خود نگه می‌دارند و آن را تعویذ نیز می‌گویند).

پیامبر( ص) فرمود: نعم، فلوکان شیء یسبق القدر لسبقه العین ؛ آری ، مانعی ندارد، اگر چیزی می‌توانست بر قضا و قدر پیشی گیرد چشم زدن بود¹»" !

     و در حدیث دیگری آمده است که امیرمؤمنان( ع) فرمود:

پیامبر(ص) برای امام حسن و امام حسین(ع) «رقیه» گرفت، و این دعا را خوانده « اعیذ کما بکلمات التامه واسماء الله الحسنی کلها عامه ، من شر السامه و الهامه،و من شر کل عین لامه،و من شر حاسدٍ اذا حسد ؛ یعنی : شما را از شر مرگ و حیوانات موذی، و هر چشم بد و حسود آن گاه که حسد ورزد، به تمام کلمات و اسماء حسنای خداوند می‌سپارم سپس پیغمبر(ص) نگاهی به ما کرد و فرمود: « این چنین حضرت ابراهیم برای اسماعیل و اسحاق، تعویذ نمود²»

     در نهج البلاغه نیز آمده است، « العین الحق و الرقی الحق : «چشم زخم حق است و توسل به دعا برای دفع آن نیز حق است³».⁴

 

پاورقی:

1- مجمع البیان ، ج 10 ص 341

2- نورالثقلین ،ج 5 ، ص 400

3- نهج البلاغه ، کلمات قصار جمله 400

4- تفسیر نمونه، ج 24 ، ص 426